Πρωταρχικής σημασίας για τους επαγγελματίες της Αρωματοθεραπείας, αλλά και για τους απλούς χρήστες, είναι η ασφάλεια της εφαρμογής αιθέριων ελαίων στο δέρμα.
Δερματικές αντιδράσεις που μπορεί να εμφανιστούν με αιθέρια έλαια περιλαμβάνουν:
01. Ερεθισμό
02. Δερματική ευαισθητοποίηση
03. Φωτοτοξικότητα / Φωτοευαισθητοποίηση
01. Ερεθισμός του δέρματος
Ένα ερεθιστικό για το δέρμα αιθέριο έλαιο, στην επαφή του με το δέρμα θα προκαλέσει, κατά κανόνα, άμεσο αποτέλεσμα ερεθισμού. Η αντίδραση θα παρουσιαστεί στο δέρμα με τη μορφή κηλίδων ή ερυθρότητας, η οποία μπορεί να είναι επώδυνη σε ορισμένα άτομα. Η σοβαρότητα του ερεθισμού εξαρτάται από τη συγκεκριμένη συγκέντρωση (“αραίωση”) του αιθέριου ελαίου της εφαρμογής.
Οι γενικές οδηγίες ασφαλείας περιλαμβάνουν:
01. Αποφυγή της εφαρμογής στο δέρμα αιθέριων ελαίων που είναι γνωστό ότι προκαλούν ερεθισμό, ειδικότερα σε περιοχές του δέρματος που παρουσιάζουν φλεγμονώδη ή αλλεργική πάθηση.
02. Αυστηρή αποφυγή της αδιάλυτης εφαρμογής αιθέριων ελαίων στο δέρμα.
03. Αποφυγή της εφαρμογής αιθέριων ελαίων σε ανοιχτό ή κατεστραμμένο δέρμα.
04. Αραίωση των αιθέριων ελαίων, που είναι γνωστά για την πρόκληση ερεθισμού του δέρματος με το κατάλληλο φυτικό έλαιο ή άλλο φορέα, πριν τη τοπική τους εφαρμογή.
Κάντε ένα τεστ δερματικού επιθέματος (patch test), αν υπάρχει ιστορικό ευαίσθητου δέρματος.
Τοπική χρήση και αραίωση
Μην εφαρμόζετε αδιάλυτα αιθέρια έλαια στο δέρμα σας. Είναι τόσο απλό. Η πιο συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια, που παρουσιάζεται από εκατοντάδες, πιθανώς χιλιάδες άτομα κάθε χρόνο, είναι μια δερματική αντίδραση και η πιο κοινή αιτία είναι η χρήση μη αραιωμένου αιθέριου ελαίου.
Γενικά, οι λόγοι για να το κάνετε αυτό είναι αθροιστικά ή εναλλακτικά:
(1) η άγνοια: κανείς δεν σας είπε ότι αυτή δεν ήταν καλή ιδέα
(2) κάποιος σας είπε ότι ήταν καλή ιδέα και ότι ήταν ασφαλής.
Ο πίνακας 01 παραθέτει μερικά κοινά αιθέρια έλαια που θεωρούνται ερεθιστικά του δέρματος.
Πίνακας 01 – Αιθέρια έλαια ερεθιστικά του δέρματος
| Essential Oil |
Latin Name |
| Bay |
Pimento racemosa |
| Cinnamon bark or leaf |
Cinnamomum zeylanicum* |
| Γαρύφαλλο Clove bud |
Syzygium aromaticum |
| Σιτρονέλλα (Citronella) |
Cymbopogon nardus |
| Cumin |
Cuminum cyminum |
| Λεμονόχορτο (Lemongrass) |
Cymbopogon citratus |
| Lemon verbena |
Lippia citriodora |
| Ρίγανη (Oregano) |
Origanum vulgare |
| Tagetes |
Tagetes minuta |
| Thyme ct. thymol |
Thymus vulgaris |
| *το αιθέριο έλαιο του φλοιού είναι περισσότερο ερεθιστικό από εκείνο του φύλλου |
02. Δερματική ευαισθητοποίηση
Η δερματική ευαισθητοποίηση είναι ένας τύπος αλλεργικής αντίδρασης. Εμφανίζεται κατά την πρώτη έκθεση σε μια ουσία, αλλά σε αυτήν την περίπτωση, η αξιοσημείωτη επίδραση στο δέρμα θα είναι ελαφριά ή απούσα. Ωστόσο, η επακόλουθη έκθεση στο ίδιο υλικό ή σε παρόμοιο με το οποίο υπάρχει διασταυρούμενη ευαισθητοποίηση, προκαλεί μια σοβαρή φλεγμονώδη αντίδραση που προκαλείται από κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος (Τ-λεμφοκύτταρα). Η αντίδραση θα εμφανιστεί στο δέρμα με τη μορφή κηλίδων ή κοκκινίλας, που μπορεί να είναι επώδυνη σε ορισμένα άτομα.
Το πρόβλημα με τη δερματική ευαισθητοποίηση είναι ότι μόλις συμβεί με ένα συγκεκριμένο αιθέριο έλαιο, το άτομο είναι πολύ πιθανό να είναι ευαίσθητο σε αυτό για πολλά χρόνια και ίσως για το υπόλοιπο της ζωής του. Ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθεί η ευαισθητοποίηση είναι να αποφύγετε τους γνωστούς δερματικούς ευαισθητοποιητές και να αποφύγετε την εφαρμογή των ίδιων αιθέριων ελαίων κάθε μέρα για μεγάλες χρονικές περιόδους. Η ευαισθητοποίηση είναι, ως ένα βαθμό, απρόβλεπτη, καθώς ορισμένα άτομα θα είναι ευαίσθητα σε ένα πιθανό αλλεργιογόνο και κάποια όχι.
Σύμφωνα με τον Burfield (2004), τα ακόλουθα έλαια που αναφέρονται στον Πίνακα 2 θεωρούνται ευαισθητοποιητικά του δέρματος και δεν συνιστώνται για χρήση σε μασάζ αρωματοθεραπείας.
Πίνακας 02 – Αιθέρια έλαια που προκαλούν δερματική ευαισθητοποίηση
| Essential Oil |
Latin Name |
| Cassia |
Cinnamomum cassia |
| Cinnamon bark |
Cinnamomum zeylanicum |
| Peru balsam |
Myroxylon pereirae |
| Verbena absolute |
Lippia citriodora |
| Tea absolute |
Camellia sinensis |
| Turpentine oil |
Pinus spp. |
| Backhousia |
Backhousia citriodora |
| Inula |
Inula graveolens |
| Oxidized oils from Pinaceae family (e.g., Pinus and Cupressus species) and Rutaceae family (e.g., citrus oils) |
03. Φωτοευαισθητοποίηση
Ένα αιθέριο έλαιο που παρουσιάζει αυτή την ποιότητα θα προκαλέσει κάψιμο ή αλλαγές στη μελάγχρωση του δέρματος, όπως μαύρισμα, κατά την έκθεση στον ήλιο ή παρόμοιο φως (υπεριώδεις ακτίνες).
Οι αντιδράσεις μπορεί να κυμαίνονται από μια ήπια αλλαγή χρώματος έως βαθιά εγκαύματα με κλάμα. Μην χρησιμοποιείτε ή συνιστείτε τη χρήση φωτοευαισθητοποιητικών αιθέριων ελαίων πριν πάτε σε θάλαμο μαυρίσματος ή στον ήλιο.
Προτείνετε στον πελάτη να μείνει μακριά από τον ήλιο ή το θάλαμο μαυρίσματος για τουλάχιστον είκοσι τέσσερις ώρες μετά τη θεραπεία εάν εφαρμόστηκαν φωτοευαισθητοποιητικά αιθέρια έλαια στο δέρμα. Ορισμένα φάρμακα, όπως η τετρακυκλίνη, αυξάνουν τη φωτοευαισθησία του δέρματος, αυξάνοντας έτσι τις βλαβερές συνέπειες των φωτοευαισθητοποιητικών αιθέριων ελαίων υπό τις απαραίτητες συνθήκες.
Ο Πίνακας 3 παραθέτει μερικά κοινά αιθέρια έλαια που θεωρούνται φωτοευαισθητοποιητές.
Πίνακας 03 – Αιθέρια έλαια που θεωρούνται φωτοευαισθητοποιητές
| Ελληνική ονομασία |
Latin Name |
| Angelica root |
Angelica archangelica |
| Bergamot |
Citrus bergamia |
| Cumin |
Cuminum cyminum |
| Γκρέϊπφρουτ Distilled or expressed grapefruit (low risk) |
Citrus paradisi |
| Λεμονιού Expressed lemon |
Citrus limon |
| Μοσχολέμονου (Λάϊμ) Expressed lime |
Citrus medica |
| Orange, bitter (expressed) |
Citrus aurantium |
| Rue |
Ruta graveolens |
Πίνακας 04 – Αιθέρια έλαια που δεν προκαλούν φωτοευαισθησία
| Ελληνικό όνομα |
Inci Name |
| Περγαμόντου: Bergapteneless
(FCF: Furanocoumarin Free) |
Citrus bergamia |
| Λεμονιού (ατμοαπόσταξης) |
Citrus limon |
| Μοσχολέμονου (Λάϊμ) (ατμοαπόσταξης) |
Citrus medica |
| Mandarin – Tangerine |
Citrus reticulata |
| Πορτοκαλιού Sweet orange |
Citrus sinensis |
| Expressed tangerine |
Citrus reticulata |
|
|
04. Φωτοευαισθητοποίηση
Η ευαισθητοποίηση είναι μια μη χαρακτηριστική ή ασυνήθιστη αντίδραση σε ένα κοινώς χρησιμοποιούμενο αιθέριο έλαιο. Της ο τύπος αντίδρασης είναι δύσκολο να προβλεφθεί και εμφανίζεται σπάνια, αλλά είναι πιθανό.
Ερεθιστικό της βλεννογόνου μεμβράνης
Ένα ερεθιστικό βλεννογόνου θα προκαλέσει θερμαντική ή ξηραντική επίδραση της βλεννογόνους του στόματος, των ματιών, της μύτης και των αναπαραγωγικών οργάνων. Συνιστάται να μην χρησιμοποιούνται αιθέρια έλαια που ερεθίζουν τη βλεννογόνο μεμβράνη στο μπάνιο, εκτός εάν έχουν αραιωθεί επαρκώς σε ένα διασκορπιστικό της φυσική βάση τζελ μπάνιου, πολυσορβικό ή φυτικό έλαιο. Δάφνη, γαρύφαλλο, φλοιός κανέλας, λεμονόχορτο και θυμάρι ct. Τα αιθέρια έλαια θυμόλης πρέπει να αποφεύγονται εντελώς στα λουτρά.
Ο Πίνακας 5 παραθέτει μερικά κοινά αιθέρια έλαια που θεωρούνται ερεθιστικά της βλεννογόνου μεμβράνης.
Πίνακας 05 – Αιθέρια έλαια που ερεθίζουν τις βλεννογόνους μεμβράνες
| Ελληνική Ονομασία |
Inci Name |
| Bay |
Pimento racemosa |
| Caraway |
Carum carvi |
| Κανέλλας (φλοιού ή φύλλων) |
Cinnamomum zeylanicum |
| Γαρύφαλου Clove bud or leaf |
Syzygium aromaticum |
| Λεμονόχορτου |
Cymbopogon citratus |
| Μέντας |
Mentha x piperita |
| Θυμαριού Thyme ct. Thymol |
Thymus vulgaris |
