6 ευεργετικές δράσεις των φυτικών ελαίων στο δέρμα
Τα φυτικά έλαια, σε όλη την ανθρώπινη ιστορία, έχουν χρησιμοποιηθεί με πολλούς τρόπους και διαφορετικούς σκοπούς.
Έχουν αποτελέσει μέρος της τροφής, συστατικό παρασκευής διαφόρων τροφίμων, αλλά έχουν χρησιμοποιηθεί αυτούσια ή σαν συστατικά προϊόντων για καλλυντική και φαρμακευτική χρήση.
Σήμερα, όλο και περισσότερο αναγνωρίζονται για τα ευεργετικά τους αποτελέσματα στις διάφορες δερματικές ασθένειες και στην αποκατάσταση της ομοιόστασης* του δερματικού φραγμού (*Η ομοιόσταση-ετυμολ. όμοιο + στάσις- είναι, γενικά μιλώντας, η ικανότητα ενός οργανισμού ή ενός υποσυστήματος αυτού, να διατηρεί σχετικά σταθερές τις συνθήκες στο εσωτερικό του, ανεξάρτητα από τις συνθήκες του εξωτερικού περιβάλλοντος στο οποίο ζεί).
Η εφαρμογή στο δέρμα των φυτικών ελαίων μπορεί να δράσει σαν προστατευτικός φραγμός, μέσω της μερικής ή ολικής απόφραξης των πόρων του δέρματος, δίνοντας την δυνατότητα στο δέρμα να διακρατεί στο εσωτερικό του την υγρασία, οδηγώντας, έτσι, στη μείωση της διαδερμικής απώλειας υγρασίας (TEWL).
Η επιστημονική έρευνα έχει, ήδη, αποδείξει ότι, για παράδειγμα, έλαια όπως το Αμυγδαλέλαιο, το έλαιο Τζοτζόμπα, το έλαιο Σόγιας και το έλαιο Αβοκάντο, όταν εφαρμόζονται στην επιδερμίδα, το μεγαλύτερο τμήμα τους παραμένει στην επιδερμίδα, χωρίς να διαπερνά αυτή σε μεγαλύτερο βάθος, προς τα κατώτερες στιβάδες του δέρματος
Αν και τα τριγλυκερίδια, βασικό συστατικό όλων των ελαίων, δεν μπορούν να διεισδύσουν στις κατώτερες στιβάδες της επιδερμίδας, η γλυκερόλη, δομικό στοιχείο των τριγλυκεριδίων, μπορεί να συμβάλει αποτελεσματικά στην ενίσχυση της ενυδάτωσης της κεράτινης στιβάδας (εξωτερική στιβάδα της επιδερμίδας).
Τα ελεύθερα λιπαρά οξέα (υπάρχουν σαν συστατικό σε όλα τα φυτικά έλαια), ειδικότερα τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, τέτοια όπως το ελαϊκό οξύ (βασικό δομικό στοιχείο του ελαιολάδου, του αμυγδαλέλαιου και πολλών άλλων φυτικών ελαίων), μπορούν να «αποδιοργανώσουν» τον δερματικό φραγμό, δρώντας, έτσι, σαν ενισχυτές της διαπερατότητας άλλων ουσιών, που συνυπάρχουν με αυτά στα φυτικά έλαια.
Συστατικά όπως είναι, για παράδειγμα, οι φαινολικές ενώσεις, τα φλαβονοειδή, οι στερόλες και οι τοκοφερόλες (ανήκουν στην ομάδα των λεγόμενων δευτερογενών μεταβολιτών), ουσίες, που παρουσιάζουν αξιοσημείωτη αντιοξειδωτική δράση και έχουν την ικανότητα να συνδιαμορφώνουν, δρώντας ευεργετικά, διάφορες φυσιολογικές διεργασίες, τέτοιες όπως η ομοιόσταση του δερματικού φραγμού, οι φλεγμονές και η θεραπεία των πληγών.
Τα φωσφολιπίδια, ένα άλλο παράδειγμα συστατικού των φυτικών ελαίων, έχουν την ιδιότητα να ομογενοποιούνται με τα λιπίδια της εξωτερικής στιβάδας της κεράτινης στιβάδας, δυνητικά δρώντας σαν ενισχυτές διαπερατότητας άλλων ουσιών.
Όταν εφαρμόζονται τοπικά, τα συστατικά των φυτικών ελαίων, όπως τα τριγλυκερίδια, τα φωσφολιπίδια, τα ελεύθερα λιπαρά οξέα, οι δευτερογενείς μεταβολίτες (φαινολικές ενώσεις, τοκοφερόλες κλπ), μπορούν να δράσουν συνεργιστικά και μέσω διάφορων μηχανισμών να ενισχύσουν την ομοιόσταση του δερματικού φραγμού, την αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση αυτών, την άμεση και έμμεση αντιμικροβιακή τους δράση, την διαδικασία θεραπείας των πληγών, τις αντικαρκινικές τους ιδιότητες.
Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι:
Οι τοπικές εφαρμογές των φυτικών ελαίων μπορεί να έχουν διάφορα ευεργετικά αποτελέσματα στο δέρμα, που σχετίζονται ευθέως με την χημική σύσταση αυτών, μέσα στο πλαίσιο, που ορίζει, κάθε φορά, η παθοφυσιολογία του δέρματος.
Στα σημερινά επιστημονικά ευρήματα, μελλοντικές μελέτες θα επιτρέψουν την ακόμη καλύτερη κατανόηση της πολύμορφης αλληλεπίδρασης των φυτικών ελαίων με το δέρμα και την ανάπτυξη αποτελεσματικότερων θεραπειών για τις διάφορες δερματικές παθήσεις, αλλά και αποτελεσματικότερων φυσικών προϊόντων φροντίδας του δέρματος, με συστατικά τα φυτικά έλαια.
